Ewakuacja osób z budynku to zagadnienie, które pojawia się na szkoleniach bezpieczeństwa i higieny pracy. Niestety na większości szkoleń ten temat wciąż jest traktowany bardzo pobieżnie i nie poświęca mu się należytej uwagi.
Problem jednak pojawia się, gdy jesteśmy uczestnikami ewakuacji w sytuacji realnego zagrożenia.
- Czy wiemy jak się zachować w takiej sytuacji?
- Czy wiemy, gdzie znajdują się wyjścia ewakuacyjne oraz miejsce zbiórki?
- Czy korzystać z windy, czy udać się klatką schodową do wyjścia?
To tylko niektóre z pytań, na które lepiej znać odpowiedź, zanim zaskoczy nas niespodziewana sytuacja w postaci ewakuacji.
Co o ewakuacji mówią przepisy?
Zgodnie z ustawą o ochronie przeciwpożarowej, właściciel budynku, obiektu budowlanego lub terenu, zapewniając ochronę przeciwpożarową, jest obowiązany zapewnić osobom przebywającym w budynku, obiekcie budowlanym lub na terenie, bezpieczeństwo i możliwość ewakuacji czyli zorganizowanego usunięcia ludzi ze strefy zagrożonej.
Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów mówi o zapewnieniu odpowiednich warunków ewakuacji. Zgodnie z §15 ust. 1. powyższego rozporządzenia, z każdego miejsca w obiekcie, przeznaczonego do przebywania ludzi, zapewnia się odpowiednie warunki ewakuacji, umożliwiające szybkie i bezpieczne opuszczanie strefy zagrożonej lub objętej pożarem, dostosowane do liczby i stanu sprawności osób przebywających w obiekcie oraz jego funkcji, konstrukcji i wymiarów, a także uwzględnić zastosowanie technicznych środków zabezpieczenia przeciwpożarowego.
Okresowe sprawdzenie organizacji i warunków ewakuacji
Bardzo ważnym elementem bezpieczeństwa osób znajdujących się w budynkach jest okresowe sprawdzenie organizacji i warunków ewakuacji. Zgodnie z § 17. rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych i administracji w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów, właściciel lub zarządca obiektu przeznaczonego dla ponad 50 osób będących jego stałymi użytkownikami, niezakwalifikowanego do kategorii zagrożenia ludzi ZL IV, powinien co najmniej raz na 2 lata przeprowadzać praktyczne sprawdzenie organizacji oraz warunków ewakuacji z całego obiektu.
W przypadku obiektów, w których cyklicznie zmienia się jednocześnie grupa powyżej 50 użytkowników, w szczególności: szkół, przedszkoli, internatów, domów studenckich, praktycznego sprawdzenia organizacji oraz warunków ewakuacji należy dokonać – co najmniej raz na rok, jednak w terminie nie dłuższym niż 3 miesiące od dnia rozpoczęcia korzystania z obiektu przez nowych użytkowników.
Trzeba pamiętać, aby nie później niż na tydzień przed za planowym terminem wykonania próbnej ewakuacji należy powiadomić właściwego miejscowo komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej.
Najczęstszą formą zawiadomienia Straży Pożarnej jest informacja określająca nazwę obiektu, adres, termin oraz godzinę, kiedy zostaną odbyte ćwiczenia próbnej ewakuacji, podpisana przez osobę uprawnioną w firmie lub pracodawcę i wysłaną drogą e-mailową. W praktyce wygląda to tak, że Państwowa Straż Pożarna może pojawić się na naszej próbnej ewakuacji, ale nie jest to obligatoryjne.
Kiedy zarządzamy ewakuację?
Ewakuację ludzi podejmuje się z chwilą, gdy zaistniały pożar (lub inne zdarzenie) może stwarzać dla nich zagrożenie. Ewakuacja bardzo często zakończona zostaje przed przyjazdem jednostek straży pożarnej (jest to stan najwłaściwszy, ewakuacją kieruje administrator obiektu do czasu przybycia straży pożarnej). W innych przypadkach decyzja o ewakuacji podjęta zastanie przez kierującego działaniem ratowniczym w porozumieniu z kierownictwem firmy lub zakładu.
Jak zareagować w momencie ogłoszenia ewakuacji?
Zasady ewakuacji
- Nie ryzykuj życia dla ratowania mienia!
Nie ulegaj panice! - Nie zatrzymuj się, aby zabrać rzeczy osobiste!
- Nie biegnij!
- Nie wracaj do pomieszczeń, dopóki strażacy nie powiedzą, że jest bezpiecznie!
- Postępuj zgodnie z komunikatami ogłaszanymi przez głośniki w obiekcie (o ile takie
występują) lub przez osobę prowadzącą ewakuację!
Jak poruszamy się w czasie ewakuacji w przypadku wystąpienia zadymienia?
W jakie miejsce ewakuujemy się z budynku?
Wybór miejsca ewakuacji także zależy od kilku czynników. Na pewno jest to miejsce zgodne z opracowaną instrukcją bezpieczeństwa pożarowego, jeśli obiekt taką posiada. To musi być miejsce bezpieczne, wolne od zagrożeń, mogące pomieścić osoby ewakuowane. Gdy już znajdziemy się w miejscu zbiórki, nie rozchodzimy się. Osoba przeprowadzająca ewakuację musi sprawdzić, czy wszyscy opuścili budynek.
Podstawy prawne
Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej Dz. U. 2019 poz. 1372
Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów Dz. U. 2010 nr 109 poz. 719